Hoe kies je een vaatwasser?

De vaatwasser is een welkome keukenhulp ook al zijn ze meestal vrijwel onzichtbaar. In dit blog geef ik je graag alle tips die je zullen helpen bij de aanschaf van een nieuwe vaatwasser.

Het uiterlijk van een afwasmachine

De vaatwasmachine verschuilt zich achter de deur. Daarachter speelt zich heel wat af en is er veel verschil te ontdekken. Toch begint de keuze met de buitenkant. Vrijstaand, volledig geïntegreerd, extra hoog, smal of mini? Hierna alle opties voor je vaatwasser.

Wat is een vrijstaande, half of volledig geïntegreerde vaatwasser?

De volledig geïntegreerde vaatwasser verschuilt zich compleet achter een deurpaneel in de stijl van de keuken. Het compacte bedieningspaneel is direct achter het front naar boven gericht. De meeste mensen vinden de volledig geïntegreerde inbouw vaatwasser het mooist. Het keukendeurtje blijft volledig in lijn compleet met de andere keukendeurtjes en handgrepen, ook bij een greeploze keuken.

Een half geïntegreerde afwasmachine heeft een naar voren gericht bedieningspaneel waarin meestal ook de deuropener is opgenomen. Met dit frontpaneel springt de vaatwasser wat meer in het oog. Een half geïntegreerde vaatwasser is soms net iets goedkoper dan een volledig geïntegreerd model. Voor de functionaliteit hoeft er geen verschil te zijn.

Een vrijstaande vaatwasser is beter te isoleren en iets zuiniger dan een inbouwapparaat. Ze zijn soms wat goedkoper dan een inbouw model. Je kunt deze uitvoering eenvoudig plaatsen in een bestaande keuken of bijkeuken. Deze vaatwassers zijn moeilijker in 1 lijn met de naast staande meubelen te plaatsen omdat ze andere afmetingen hebben dan de kasten. Gepoogd wordt vrijstaande keukenapparatuur voordelig te fabriceren. Vaak is de functionaliteit daardoor enigszins beperkt ten opzichte van inbouw vaatwassers. De vrijstaande vaatwasser kan niet voorzien worden van een meubeldeur en is veelal uitgevoerd in RVS.

Vaatwassers afmetingen en capaciteiten

De praktische ruimte in een vaatwasmachine wordt uitgedrukt in het aantal ‘couverts’ (borden sets). Gedeeltelijk wordt deze inhoudscapaciteit bereikt door slimme techniek, dunne wanden en inventieve inrichting. Daarnaast zijn het natuurlijk vooral de buitenmaten die de capaciteit van de vaatwasser begrenzen.

Breedte maten van de vaatwasser 45 cm, 55 cm en 60 cm

Vaatwasser 45 cm breed

De keuze voor de breedte (45 cm of 60cm) van de vaatwasser is snel gemaakt. Heb je minder ruimte in een keuken, dan kun je uitwijken naar een 45 cm model vaatwasmachine. Er past minder vaat in een 45cm vaatwasser model. Toch is er met een zo’n 9 a 10 couverts voldoende ruimte voor een twee a drie persoonshuishouden. Aangezien de smalle uitvoeringen minder populair zijn, is de aanschaf relatief prijzig. Een kleine vaatwasser is minder efficiënt, want het energie en waterverbruik voor een kleine vaat ligt nauwelijks lager dan voor een grote vaat.

Vaatwasser 60cm breed

Een 60 cm vaatwasser heeft ruimte voor 12 tot 18 couverts. Je kunt de vaat dan langer verzamelen en in 1 keer alles wassen. Zo blijft het werkblad lekker opgeruimd.

Vaatwasser 55cm breed

Er zijn enkele vaatwassers van 55cm breed. Die vaatwassers kunnen op comfortabele hoogte geplaatst worden in een standaard hoge keukenkast, of kastenwand, heel ergonomisch! Vaatwassers van 45 cm of 60 cm breed kunnen ook op hoogte ingebouwd worden wanneer de keukenkast er op aangepast wordt.

Hoogte maten van de vaatwasser 45 cm, 82 – 92 cm

De keuze voor de hoogte van een inbouw vaatwasser wordt mede bepaald door de hoogte van het keukenblok en de plint onder de kastjes. Vervolgens kun je overwegen hoe belangrijk je de capaciteit voor het aantal couverts vindt.

Een extra hoge vaatwasser XL of XXL heeft 3 voordelen:

• De eerste ligt voor de hand, je hebt lekker veel ruimte voor alle vaat tot zelfs 18 couverts. Handig bij een groot gezin of na een uitgebreid diner voor vrienden.
• Je hoeft minder vaak te wassen omdat je langer ‘vuile vaat kunt opsparen’ alvorens de vaatwasmachine te laten draaien (niet te lang, anders gaat de machine stinken). De effectieve gebruikskosten liggen daardoor aanzienlijk lager.
• Je hebt meer kans dat ook ‘grote’ pannen en schalen zullen passen in een XL of XXL vaatwasser.

Mini vaatwasser 45 cm hoog, een categorie apart.

Mini vaatwassers zijn doorgaans 45 cm hoog en 55 cm breed, zodat inbouw in een hoge- of ovenkast mogelijk is. Ondanks het compacte formaat is er ruimte tot zo’n 6 couverts. Er is minder isolatie, de mini vaatwasser is daardoor flink rumoeriger dan zijn grote broers en zussen. Een minivaatwasser biedt nauwelijks ‘opspaar’ mogelijkheden. Tot 2 personen is het ‘te doen’, echter je zult hem dagelijks moeten laten draaien. Met hogere kosten voor water, elektriciteit en vaatwasmiddel als gevolg.

Energieverbruik vaatwasser

Je kunt het energieverbruik van vaatwasmachines vergelijken aan de hand van het energielabel en het daarop vermelde verwachte verbruik op jaarbasis. Zo kun je nagaan of je de hogere aanschafprijs van een zuinige afwasmachine kunt terugverdienen.

Zoals eerder uitgelegd kun je het energieverbruik en de kosten van de vaatwasbeurt verlagen door telkens te wassen bij een volle machine.

Sommige vaatwasmachines zijn voorzien van een hotfill functie. Een hotfill vaatwasser heeft een aparte aansluiting voor de warmwaterleiding die gebruikt wordt bij de hoofdwas. Het spoelen gebeurt met koud water. Dit scheelt in energieverbruik en vooral in doorlooptijd.

Comfort functies bij een vaatwasser

Bij de vaatwasser gaat het volledig om het gemak, je hoeft niet zelf af te wassen en drogen. Er zijn wat functies die het gebruik nog plezieriger maken.

Geluidsniveau vaatwasser
Vooral in een open keuken kan een rumoerige vaatwasser flink aanwezig zijn. Het geluidsniveau van een vaatwasser wordt uitgedrukt in dB (decibel). Hoe lager de waarde, hoe stiller. Elke 3 dB extra betekenen een verdubbeling van het hoorbare geluid bij sproeien, spoelen en pompen. Ter vergelijking: 60dB is TV geluid of gespreksniveau. De stilste afwasmachines zijn 43dB of lager.

Vaatwasser met lift
Een unieke functie is de vaatwasser met lift, zoals de Electrolux of AEG vaatwasser met Comfortlift. Je hoeft niet te bukken om de grote borden te plaatsen. Maar… je kunt de machine minder makkelijk schoonmaken en de lift vraagt beheerst gebruik.

Hoorbaar eindsignaal vaatwasser
Af en toe handig, bijvoorbeeld tijdens feestjes waarbij je zo snel mogelijk de volgende ronde wilt starten.

Resttijdaanduiding vaatwasprogrammaz
Leuk om te weten, vooral nuttig als je snel je volgende wasbeurt wilt starten.

Vaatwasser met binnenverlichting
Vooral leuk om te zien….

Uitgestelde start vaatwasmachine
Komt van pas als je tegen laag stroomtarief wilt afwassen of in een open keuken wanneer je geen vaatwas geluiden wilt horen terwijl je in de woonkamer bent.

Vaatwasser met besteklade of bestekkorf
Dit is meer een persoonlijke keuze… Een bestekbak (of korf) kun je gemakkelijk uitnemen en uitruimen. Een besteklade kun je vullen zonder bukken en laat meer ruimte over in het ‘ruim’ van de machine. Liefhebbers van een besteklade durven te beweren dat bestek in een bak eerder krast doordat het tegen elkaar rammelt.

Vaatwasser droogtechniek
Alleen een vuile vaat is vervelender dan een natte vaat. Er zijn verschillende methoden om de vaat te drogen.

• Condensatie (meest gebruikt): Het warme water condenseert tegen de koudere metalen zijwanden. Plastic voorwerpen drogen niet goed met deze techniek.
• Ventilatie (snelste methode): Na het was / droog programma opent de deur en kan het nog resterende water opdrogen in de ‘buitenlucht’. Ook plastic artikelen drogen op deze manier. Voor de keuken zelf is deze methode niet ideaal. De waterdamp kan het werkblad en de keukenkasten aantasten.
• Zeoliet (speciaal bij energiezuinige modellen van Siemens, Neff, Bosch en Gaggenau): In deze extra zuinige vaatwassers wordt waterdamp tijdens de droogronde geabsorbeerd door een voorraadje ‘Zeoliet korrels’ (een steensoort bekend van de kattenbak). Het vocht uit de Zeolietkorrels wordt afgevoerd, terwijl met de daarbij vrijkomende warmte de vaat verhit wordt en zelfs de kunststof bakjes en spatels drogen. Het Zeoliet gaat de gehele levensduur mee. Dit proces werkt het best als de deur na de vaat enkele uren gesloten blijft.

Vaatwasser gebruikstips

Basisinstellingen van de vaatwasser

Misschien heb je het wel eens gezien, vaal dof glaswerk dat door de kalkaanslag bijna kapot gewassen is in de vaatwasmachine. Dit komt niet door de afwasmachine!

Vaatwasser zout / water onthardingszout

Kalkaanslag is eenvoudig te voorkomen door het zoutreservoir gevuld te houden en de hardheid van het water correct in te stellen. Dit is een eenmalige instelling. De waterhardheid is te vinden op de website van het drinkwaterbedrijf. De instructie voor het apparaat staat in de handleiding van de vaatwasser. De juiste dosering van het vaatwaszout voorkomt de kalkaanslag niet alleen op de vaat, ook in de vaatwasmachine! Gebruik alleen speciaal zout (regenereerzout) voor de vaatwasmachine (geen gewoon zout) en laat de machine liever niet zonder zout draaien.

Glansspoelmiddel

Het glansspoelmiddel voorkomt druppelvorming op de gewassen vaat. Het water kan daardoor van de vaat afglijden zodat er geen kalkresten achterblijven na het drogen. Wanneer er op de schone vaat alsnog kalkvlekjes zichtbaar zijn, is de dosering van het glansspoelmiddel te laag. Wanneer de gewassen vaat vettig lijkt, is de dosering van het glansspoelmiddel te hoog. De dosering kan aangepast worden aan de hand van de instructies in de handleiding.

Onderhoud van de vaatwasser

Wanneer je de vaat niet zelf vooraf afspoelt, hebben veel vaatwassers moeite om ‘zichzelf’ schoon te wassen. Het grove vuil van eierschillen en andere etensresten zoals bladgroenten zal in de filters verzamelen. Kleine sproeiopeningen kunnen verstopt raken waardoor het wasresultaat terugloopt. Je ontkomt er niet aan om af en toe zelf de binnenkant van de vaatwasser te poetsen en de verschillende filters goed te wassen en ontvetten. Vergeet ook de deurrubbers van de vaatwasser niet. Vervuilde deurrubbers slijten sneller en sluiten minder goed. Daardoor kan lekkage ontstaan met mogelijk schade aan de vloer of het keukenblok tot gevolg.

Tip: gebruik een wattenstaafje bij het schoonmaken van de deurrubbers.

Eco/laag temperatuur programma’s ?!

Het gebruik van het laagtemperatuurprogramma geeft een verhoogd risico op achterblijvend vet en andere vuilresten in de vaatwasmachine en de afvoerbuizen. Draai regelmatig een volledig heet programma om schade te voorkomen.

Advies van een keukenexpert voor jouw vaatwasser keuze!

Wil je een advies van een KeukenCoach expert die je helpt met de keuze van de vaatwasser, passend bij jouw huishouden? Maak direct een expert afspraak en kom langs!